Αυτό το άρθρο προέρχεται από το περιοδικό Hakai, μια ηλεκτρονική έκδοση για την επιστήμη και την κοινωνία στα παράκτια οικοσυστήματα. Διαβάστε περισσότερες ιστορίες όπως αυτό στο hakaimagazine.com.
Itek eoirapnene . (Δεν πρέπει να ξεχάσετε αυτή την ιστορία.)
-Τεκτά, η γιαγιά Ainu, στον εγγονό της Shigeru Kayano
Η κεφαλή αρκούδας είναι μικρή. Περνώντας στην απλωμένη παλάμη του Hirofumi Kato, με το στόμα του ένα κεκλιμένο κενό στα οστά, η μικρή σκάλισμα θα μπορούσε να είναι παιχνίδι παιδιού, μια γοητεία καλής τύχης, μια θεότητα. Μπορεί να είναι 1.000 ετών.
Οι φωνές στροβιλίζονται γύρω από τον Κάτω, ιαπωνικό αρχαιολόγο. Βρίσκεται στη μέση ενός γυμναστικού γυμναστηρίου που λειτουργεί τώρα ως αυτοσχέδιο αρχαιολογικό εργαστήριο στο βόρειο ιαπωνικό νησί Rebun. Το δωμάτιο είναι γεμάτο με μυρωδιές: από τη γη, με ένα ύφος της βερνίκι νυχιών, επικαλυμμένο με ένα άρωμα που διαρκεί ένα λεπτό για να αποκρυπτογραφήσει - την πυκνότητα της ξήρανσης των οστών.
Η ρακέτα γύρω μας είναι διαφορετική από οτιδήποτε βιώσαμε ως δάσκαλος Αγγλικών στην Ιαπωνία πριν από περίπου 30 χρόνια, όταν οι μαθητές μου έζησαν τη φήμη τους για μια ήσυχη διατύπωση. Τόσες συμβαίνουν σε αυτό το γυμναστήριο. Υπάρχει, ταυτόχρονα, τάξη και χάος, όπως συμβαίνει όταν οι μαθητές και οι εθελοντές τοποθετούν το εργατικό δυναμικό. Αυτοί οι αρχαιολόγοι ψυχαγωγίας κάθονται χαρούμενοι μέσα στην άμμο, καθαρίζοντας τα συντρίμμια από τα σκάλια των θαλάσσιων λιονταριών με τις οδοντόβουρτσες, ακόμα και όταν τα οστά καταρρέουν στα χέρια τους.
Το κεφάλι μιας αρκούδας που είχε λαξευθεί από οστά θαλάσσιου θηλαστικού βρέθηκε από έναν εθελοντή την πρώτη ημέρα της σκάλας τριών εβδομάδων στη Hamanaka II το 2016. (Φωτογραφία του Tyler Cantwell / Andrzej Weber / Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα) Ο Κάτο διδάσκει στο Κέντρο του Πανεπιστημίου του Χόκκαϊν για το Ainu και τις αυτόχθονες μελέτες στο Σαπόρο, περισσότερα από 400 χιλιόμετρα νότια. Αλλά από το 2011, έχει σκηνοθετήσει μια αρχαιολογική ανασκαφή εδώ στο χώρο που είναι γνωστή ως Hamanaka II. Οι κάτοικοι και οι συνάδελφοί του, που έχουν ταφεί κάτω από τα ιζήματα, έχουν βρει σαφή, συνεχή στρώματα κατοχής που χρονολογούνται μέχρι τα 3.000 χρόνια πριν.
Η φιλόδοξη κλίμακα αυτής της ανασκαφής - 40 τετραγωνικών μέτρων - είναι ασυνήθιστη στην Ιαπωνία. Η αρχαιολογία επικεντρώνεται συνήθως σε εκσκαφές "τηλεφωνικού θαλάμου" και συχνά οι αρχαιολόγοι απλώς προχωρούν σε σχέδια διάσωσης, εργάζονται γρήγορα για να καταγράψουν τι υπάρχει, εκτός από το τι αξίζει, και να ξεκαθαρίσουν το δρόμο για την έναρξη της κατασκευής. Αλλά στη Hamanaka II, ο Kato υιοθέτησε μια πολύ διαφορετική προσέγγιση. Πιστεύει ότι νωρίτερα οι αρχαιολόγοι παραποίησαν το δυναμισμό και την ποικιλομορφία του Rebun και του μεγαλύτερου γειτονικού νησιού Hokkaido. Απλοποίησαν το παρελθόν, κατακερματίζοντας την ιστορία των βόρειων νησιών με εκείνη του Χόνσχου προς νότο. Το πιο σημαντικό, έδωσαν λίγη προσοχή στα ίχνη ενός βόρειου ιθαγενούς ανθρώπου που εξακολουθεί να αποκαλεί αυτή τη γη σπίτι - το Ainu.
Για μεγάλο μέρος του 20ου αιώνα, ιαπωνική κυβέρνηση αξιωματούχοι και ακαδημαϊκοί προσπάθησαν να κρύψουν το Ainu. Ήταν ένας ενοχλητικός πολιτισμός σε μια εποχή που η κυβέρνηση δημιουργούσε σταθερά έναν εθνικό μύθο ομοιογένειας. Έτσι, οι αξιωματούχοι έβαλαν το Ainu σε αρχεία που χαρακτηρίστηκαν «μυστήρια ανθρώπινης μετανάστευσης» ή «ανώμαλα κυνηγοί-συλλέκτες της σύγχρονης εποχής» ή «χαμένος καυκάσιος αγώνας» ή «αίνιγμα» ή «πεθαμένος φυλή» ή ακόμη και «εξαφανισμένος». Αλλά το 2006, υπό διεθνή πίεση, η κυβέρνηση αναγνώρισε τελικά το Ainu ως αυτόχθονες πληθυσμούς. Και σήμερα, οι Ιάπωνες φαίνεται να είναι όλα μέσα.
Στο νομό Χοκάιντο, το παραδοσιακό έδαφος του Ainu, κυβερνητικοί διαχειριστές απαντούν τώρα στο τηλέφωνο, " Irankarapte ", ένα Ainu χαιρετισμό. Η κυβέρνηση σχεδιάζει ένα νέο μουσείο Ainu, το οποίο θα ανοίξει εγκαίρως για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2020 στο Τόκιο. Σε μια χώρα που είναι γνωστή για την σχεδόν ασφυξία της ομοιογένειά της - προς τους αλλοδαπούς ούτως ή άλλως, και όχι πάντα αρκετά - αγκαλιάζοντας το Ainu είναι μια εξαιρετική έκρηξη στην ποικιλομορφία.
Ο Ainu έφτασε αυτή τη στιγμή της υπερηφάνειας από τις προκαταλήψεις, μέσω της προσαρμογής, της ανθεκτικότητας και της τεταμένης πεισματικότητας της ανθρώπινης θέλησης. Η μικρή κεφαλή αρκούδας στο χέρι του Κάτο αντιπροσωπεύει την άγκυρα τους στο παρελθόν και τον οδηγό τους για το μέλλον, έναν σταθερό σύντροφο, το αμετάβλητο πνεύμα ενός επικού ταξιδιού.
**********
Το νησί Rebun είναι 80 τετραγωνικά χιλιόμετρα βράχου στη θάλασσα της Ιαπωνίας. Η Χαμανάκα ΙΙ μπαίνει ανάμεσα σε ένα βουνό και τον κόλπο Funadomari, μια λεκάνη που σχηματίζεται από εκβολές που φτάνουν στη θάλασσα σαν ψευδοκορφή.
Σε μια ξεκάθαρη μέρα, η Ρωσία επιπλέει στη θάλασσα σε απόσταση.
Ο ίδιος ο χώρος είναι μια μεγάλη, ανοιχτή τρύπα περίπου μισή ώρα με τα πόδια από το γυμναστήριο. Ανιχνεύει με περισσότερους από 30 εθελοντές, από Ιάπωνες μαθητές γυμνασίου σε συνταξιούχους από την Καλιφόρνια, ένα διαφορετικό cast που μιλάει στα ιαπωνικά, στα ρωσικά, στα αγγλικά και στα αγγλικά, με τις φινλανδικές, κινέζικες και πολωνικές προφορές - μια άλλη αναχώρηση για την ιαπωνική αρχαιολογία.
Οι αρχαιολόγοι εξετάζουν ένα ιδιαίτερα πλούσιο εύρημα οστών θαλάσσιων θηλαστικών στη θέση Hamanaka II. Το Ainu του νησιού Rebun βασίστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου σε θαλάσσιες πρωτεΐνες, ειδικά σε θαλάσσια θηλαστικά. Βίντεο από τον Jude Isabella
Οι αρχαιολόγοι έχουν σκάψει το Rebun από τη δεκαετία του 1950. Κατά τη διάρκεια ενός διάλειμμα, ο Κάτω με παίρνει σε μια σύντομη περιήγηση γύρω από αυτή τη γωνιά του νησιού, όπου κατοικίες, κήποι και μικρά χωράφια περιβάλλουν τον αρχαιολογικό χώρο. Το πλυντήριο ρούχων σε ρούχα και τριαντάφυλλα αναρρίχησης αρωματίζει τον αέρα με μια φευγαλέα ουσία. Δεν βλέπουμε κανέναν εκτός του αρχαιολογικού πληρώματος, εν μέρει επειδή είναι μια μεγάλη ιαπωνική γιορτή - το Obon, μια μέρα για να τιμήσει τα πνεύματα των προγόνων - αλλά και επειδή πολλοί από τους νησιώτες απομακρύνθηκαν τον 20ό αιώνα, αρχίζοντας από τη δεκαετία του 1950 με τη συντριβή της αλιείας ρέγγας και εντατικοποιήθηκε τη δεκαετία του 1990 με την ύφεση της Ιαπωνίας.
Σήμερα, λιγότεροι από 3.000 νησιώτες παραμένουν, βασιζόμενοι οικονομικά σε τουρίστες, ψάρια και μια βρώσιμη φύκια γνωστή ως konbu . Καθένα από αυτά κάνει εποχιακές εμφανίσεις και όχι πάντα σε μεγάλες ποσότητες. Αντίθετα, ο γιγαντιαίος χώρος που ο Κάτο και το πλήρωμά του σκάβουν με οπτικές και αφύσικες υπενθυμίσεις ότι ο Ρεμπν είχε κάποτε φορτωθεί με ανθρώπους που ζούσαν από τη γη και τη θάλασσα εδώ και χιλιάδες χρόνια: μερικοί συγκεντρώνονταν σε αφθονία, μερικά κυνηγημένα λιοντάρια, χοίρους και σκύλους που πιθανώς εισάγονται από τη Σιβηρία. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν οι πρόγονοι του Ainu.
Οι άνθρωποι προσγειώθηκαν για πρώτη φορά στο Χοκάιντο τουλάχιστον πριν από 20.000 χρόνια, πιθανόν να φτάσουν από τη Σιβηρία μέσω γέφυρας προς αναζήτηση ενός λιγότερο ψυχρού περιβάλλοντος. Μέχρι το τέλος της τελευταίας εποχής των παγετώνων, οι απόγονοί τους είχαν αναπτύξει μια κουλτούρα κυνηγιού, ιχθυοτροφίας και αλιείας. Η μεγάλης κλίμακας καλλιέργεια ρυζιού ήταν ένα νότιο φαινόμενο. ο βορράς ήταν πολύ κρύος, πολύ χιονισμένος. Ο αρχαίος πολιτισμός των βόρειων κατοίκων παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητος μέχρι τον έβδομο αιώνα μ.Χ., όταν ο παραδοσιακός τρόπος ζωής Ainu έγινε πιο ορατός στο αρχαιολογικό αρχείο Hokkaido, Kamchatka και κοντινά μικρότερα νησιά, όπως το Rebun, το Rishiri, το Sakhalin και το Kuril. Έγινε μια κοινωνία των ψαράδων, των κυνηγών, των ανθοκαλλιεργητών και των εμπόρων με επίκεντρο τη φύση.
(Εικονογράφηση από τον Mark Garrison) Το Ainu, όπως και οι πρόγονοί τους, μοιράστηκε τη γη τους με ένα σημαντικό αρπακτικό. Οι καστανές αρκούδες του Hokkaido, Ursus arctos yesoensis, είναι στενά συνδεδεμένες με τους γκριλζλίς και τους Kodiaks του Νέου Κόσμου, αν και είναι στην μικρότερη πλευρά, με αρσενικά που φτάνουν τα δύο μέτρα σε ύψος και πάχυνση σε σχεδόν 200 κιλά.
Στο βορρά, οι ζωές του Ainu και των προγόνων τους ήταν στενά συνδεδεμένες με τις αρκούδες, τους πιο σφοδρούς ξαδέλφους τους. Όταν οι αρκούσες αλίευσαν, ο άνθρωπος αλίευσε. Όπου οι αρκούδες διάλεξαν αχλάδι πιθήκων, οι άνθρωποι πήραν αχλάδι πιθήκων. Όπου οι αρκούδες είναι παγιδευμένοι, οι άνθρωποι παγιδεύονται. Ήταν συγγενή πνεύματα, και τόσο ισχυρή ήταν η σχέση μεταξύ ανθρώπων και αρκούδων, που διήρκεσε στο πέρασμα του χρόνου και των πολιτισμών. Οι άνθρωποι τιμούν τα πνεύματα φέρουν μέσω τελετουργίας για χιλιάδες χρόνια, σκόπιμα τοποθέτηση κρανίων και οστών σε κοιλώματα για ταφή. Και σε ιστορικούς χρόνους, γραπτές αναφορές και φωτογραφίες μιας τελετής αρκούδας δείχνουν ότι ο Ainu διατήρησε αυτή τη βαθιά συγγένεια.
Οι τοποθεσίες του Rebun Island είναι ζωτικής σημασίας για την εξακρίβωση της ταυτότητας της σχέσης. Η εκσκαφή των καλά διατηρημένων μεσογειακών κελυφών του νησιού μπορεί να αποκαλύψει πολύ περισσότερο από το ηφαιστειακό Hokkaido με το όξινο χώμα του που τρώει οστά των οστών. Και φαίνεται ότι οι αρχαίοι κάτοικοι του νησιού, οι οποίοι έμειναν χωρίς πληθυσμό ορνιθοπανίδας, πρέπει να έχουν εισαγάγει τις αρκούδες τους από την ηπειρωτική χώρα Hokkaido. Μήπως προσπάθησαν να φέρουν ζωντανές αρκούδες στο νησί, μέσω κανό; Ένα μεγάλο, θαλάσσιο κανό με κουπιά και ένα πανί, αλλά ακόμα.
Ο Κάτω δείχνει ένα στενό δρομάκι ανάμεσα σε δύο κτίρια. Σε μια τοποθεσία εκεί, μια αρχαιολογική ομάδα ανακάλυψε ταφικές κηδείες που χρονολογούνται περίπου πριν από 2.300 και 800 χρόνια. Σε κοντινή απόσταση, στην Hamanaka II, ο Κάτω και οι συνάδελφοί του αποκάλυψαν τα θαμμένα κρανία των αρκούδων που χρονολογούνταν πριν από 700 χρόνια. Και φέτος, βρήκαν το μικρό κεφάλι αρκούδας ηλικίας 1.000 ετών, χαραγμένο από οστά θαλάσσιων θηλαστικών.
Η Hamanaka II στο νησί Rebun είναι γεμάτη ζωικά υπολείμματα - θαλάσσια θηλαστικά, ελάφια, σκυλιά και χοίροι - μερικά που χρονολογούνται πριν από 3.000 χρόνια πριν από σήμερα. Τα οστά διατηρούνται καλά στο αμμώδες έδαφος του νησιού. Η συντήρηση των οστών στα όξινα εδάφη του γειτονικού Χοκάιντο, ενός μεγάλου ηφαιστειακού νησιού, είναι σπάνια. (Φωτογραφία από τον Jude Isabella) Η πρόσφατα ανακαλυφθείσα ξυλογλυπτική είναι διπλά ενδιαφέρουσα: είναι ένα ασυνήθιστο εύρημα και υποδηλώνει έναν αρχαίο συμβολισμό αδιάβροχο από καιρό. Η αρκούδα είναι πιθανόν πάντα ξεχωριστή, από τη χιλιετία έως την χιλιετία, ακόμα και όταν η υλική κουλτούρα των νησιωτών αλλάζει και εξελίσσεται πολύ πριν οι Ιάπωνες φτιάξουν τη σημαία τους εκεί.
Το περιβάλλον, η οικονομία και οι παραδόσεις μπορούν να μεταμορφωθούν με την πάροδο του χρόνου, αλλά μερικές πεποιθήσεις είναι τόσο ειλικρινείς, είναι αθάνατες, περνούν όπως τα γονίδια, από τη μια γενιά στην άλλη, μιγνύουν και μεταλλάσσουν, αλλά ποτέ δεν αποκλίνουν. Αυτός ο δεσμός με τις αρκούδες έχει επιζήσει πολύ.
**********
Στην ηλικία των 49 ετών, με μαλλιά πιο γκρίζα από το μαύρο, ο Κάτω είναι ακόμα αγόρι. Σε αυτή τη ζεστή μέρα του καλοκαιριού στο Rebun, αγωνίζεται ένα σφαιρικό πώμα, ένα πορτοκαλί καρό πουκάμισο με κοντό μανίκι και τα σορτς και τα πάνινα παπούτσια. Και όπως μιλάει, είναι σαφές ότι έχει μια παρατεταμένη αίσθηση αδικίας όταν πρόκειται για το Ainu, και το πρόγραμμα σπουδών που είχε τραφεί στο δημοτικό σχολείο.
"Γεννήθηκα στο Χοκάιντο, 60 χιλιόμετρα ανατολικά από το Σαπόρο", λέει. Ωστόσο, δεν έμαθε ποτέ την ιστορία του Χοκάιντο. Τα σχολεία σε ολόκληρο το έθνος χρησιμοποίησαν ένα κοινό βιβλίο ιστορίας, και όταν ο Κάτω ήταν νέος, έμαθε μόνο την ιστορία του κύριου νησιού της Ιαπωνίας, Χόνσου.
Honshu είναι πυκνοκατοικημένη και κατοικία στις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του Τόκιο. Το Χοκάιντο, βόρεια του Χόνσχου, διατηρεί πιο φυσικό θαύμα και ανοιχτούς χώρους. είναι μια γη των δασών και των αγροκτημάτων και των ψαριών. Σε ένα χάρτη, το Hokkaido μοιάζει ακόμη και με ψάρι, ουρά κρυμμένο, κολυμπομένο μακριά από το Honshu, αφήνοντας ένα μαγαζί που παίρνει το τοπικό πορθμείο τέσσερις ώρες για να παρακολουθείτε. Σήμερα, τα δύο νησιά συνδέονται φυσικά με σήραγγα τρένων.
(Εικονογράφηση από τον Mark Garrison) Στην επιφάνεια, δεν υπάρχει τίποτα για το Hokkaido που δεν είναι Ιαπωνικά. Αλλά σκάβετε κάτω-μεταφορικά και σωματικά, όπως κάνει ο Κάτο-και θα βρείτε στρώματα άλλης τάξης, πολιτισμού, θρησκείας και εθνικότητας.
Για αιώνες, ο Ainu έζησε στο Kotan, ή μόνιμα χωριά, που αποτελούνται από πολλά σπίτια σκαρφαλωμένα κατά μήκος ενός ποταμού όπου ο σολομός γεννήθηκε. Κάθε κοταν είχε έναν άνδρα. Μέσα στα τοιχώματα των καλαμιών κάθε σπιτιού, μια πυρηνική οικογένεια μαγειρεμένο και συγκεντρωμένο γύρω από μια κεντρική εστία. Στο ένα άκρο του σπιτιού υπήρχε ένα παράθυρο, ένα ιερό άνοιγμα που βλέπει προς τα ανάντη, προς τα βουνά, την πατρίδα των αρκούδων και την πηγή του ποταμού πλούσιου σε σολομό. Το πνεύμα της αρκούδας μπορεί να εισέλθει ή να βγει από το παράθυρο. Έξω από το παράθυρο βρισκόταν ένας βωμός, ο οποίος έβλεπε επίσης προς τα ανάντη, όπου οι άνθρωποι έκαναν τελετές αρκούδας.
Κάθε κοτανός έβγαζε ομόκεντρες ζώνες διατροφής με το χειρισμό του τοπίου: το ποτάμι για το γλυκό νερό και το ψάρεμα, οι τράπεζες καλλιέργειας και συλλογής φυτών, οι όχθες του ποταμού για στέγαση και φυτά, οι λόφοι για το κυνήγι, τα βουνά για το κυνήγι και τη συλλογή φλοιού φλούδας για καλάθια και ρούχα. Η εξομοίωση των τροφίμων από τη γη είναι δύσκολη στις καλύτερες στιγμές, γιατί να μην το κάνετε όσο το δυνατόν πιο εύκολο;
Με την πάροδο του χρόνου, η πατρίδα Ainu, που περιλάμβανε το Hokkaido και το Rebun, καθώς και το Sakhalin και τα νησιά Kuril, που τώρα αποτελούν μέρος της Ρωσίας, εντάχθηκαν σε ένα μεγάλο ναυτιλιακό εμπόριο. Μέχρι τον 14ο αιώνα, οι Ainu ήταν επιτυχείς μεσάζοντες, προμηθεύοντας αγαθά σε Ιάπωνες, Κορεάτες, Κινέζους και αργότερα Ρώσους εμπόρους. Τα παραθαλάσσια κανό, με πλακόστρωτες πλευρές, σκαλισμένες από τεράστια δέντρα, οι ναυτικοί Ainu χόρευαν στα κύματα, αλιεύοντας ρέγγα, κυνηγούσαν θαλάσσια θηλαστικά και εμπορεύματα. Ένας τροχός διαφόρων πολιτισμών και λαών περιστρέφεται γύρω από το Ainu.
Από την πατρίδα τους, ο Ainu μετέφερε αποξηραμένα ψάρια και γούνα για το εμπόριο. Στα κινεζικά λιμάνια, συσκευάζουν τα κανό τους με μπροκάρες, χάντρες, νομίσματα και σωλήνες για τους Ιάπωνες. Με τη σειρά τους, έφεραν το ιαπωνικό σίδερο και την επιστροφή στους Κινέζους.
Και εδώ και αιώνες, αυτοί οι διαφορετικοί πολιτισμοί χτύπησαν την ισορροπία μεταξύ τους.
**********
Όταν έζησα στο νότιο ιαπωνικό νησί Kyushu στα τέλη της δεκαετίας του 1980, μου έπληξε η φυσική πολυμορφία του λαού. Τα πρόσωπα των σπουδαστών και των γειτόνων μου αντανακλούσαν μερικές φορές τις ομάδες των ιθαγενών της Ασίας, της Πολυνησίας ή ακόμα και της Αυστραλίας και της Βόρειας Αμερικής. Οι Ιάπωνες είχαν επίγνωση αυτών των φυσικών διακρίσεων, αλλά όταν τους ρώτησα για την προέλευση του ιαπωνικού λαού, η απάντηση ήταν η ίδια: είμαστε πάντα εδώ. Μου έκανε να αναρωτιέμαι τι έμαθαν οι μαθητές μου για την ανθρώπινη προέλευση και τις μεταναστεύσεις.
Σήμερα, η επιστήμη μας λέει ότι οι πρόγονοι των Ιάπωνων προέρχονταν από την Ασία, πιθανώς μέσω γης γεφυρών πριν από 38.000 χρόνια. Καθώς αυτοί και οι απόγονοί τους εξαπλώθηκαν στα νησιά, η γενετική τους πισίνα πιθανώς διαφοροποιήθηκε. Τότε, πολύ αργότερα, περίπου 2.800 χρόνια πριν, ένα άλλο μεγάλο κύμα ανθρώπων έφτασε από την Κορεατική χερσόνησο, προσφέροντας ρυζιού και μεταλλικά εργαλεία. Αυτοί οι νεοφερμένοι αναμιγνύονται με τον πληθυσμό των αυτόχθονων πληθυσμών και, όπως και οι περισσότερες γεωργικές κοινωνίες, ξεκίνησαν μια δημογραφική έκρηξη. Εξοπλισμένοι με νέα τεχνολογία, επεκτάθηκαν στα νότια νησιά, αλλά σταμάτησαν λίγο πριν από το Hokkaido.
Στη συνέχεια γύρω στο 1500 CE, οι Ιάπωνες άρχισαν να τρέχουν βόρεια και να εγκατασταθούν. Μερικοί ήταν απρόθυμοι μετανάστες, εκδιώχθηκαν στο νότιο τμήμα του Χοκάιντο για να ζήσουν στην εξορία. Άλλοι ήρθαν πρόθυμα. Είδαν τον Χοκάιντο ως τόπο ευκαιρίας σε περιόδους πείνας, πολέμου και φτώχειας. Η αποφυγή του Ezochi - μιας ιαπωνικής ετικέτας που σημαίνει γη των βαρβάρων - ήταν μια πράξη φιλοδοξίας για μερικούς.
Ο Κάτο μου λέει ότι το οικογενειακό του υπόβαθρο αντικατοπτρίζει μερικές από τις ταραχές αλλαγές που έγιναν στο Χοκάιντο όταν η Ιαπωνία τερμάτισε τις απομονωτικές πολιτικές του τον 19ο αιώνα. Ο φεουδαλικός σογκουνίτης (στρατιωτική δικτατορία) που κυριάρχησε πολύ την Ιαπωνία έχασε τον έλεγχο εκείνη την εποχή και η αυτοκρατορική οικογένεια της χώρας επέστρεψε στην εξουσία. Οι σημαίνοντες άνδρες πίσω από τον νέο αυτοκράτορα απελευθέρωσαν έναν εκσυγχρονισμό blitzkrieg το 1868. Πολλοί από τους σαμουράι της Ιαπωνίας, απογυμνωμένοι από το καθεστώς τους, όπως οι μητροποιοί παππούδες του Kato, εγκατέλειψαν τον Χόνσχου. Κάποιοι αγωνίστηκαν σε μια εξέγερση, μερικοί ήθελαν να ξεκινήσουν υπερ-επιχειρηματίες και ονειροπόλοι που αγκάλιασαν την αλλαγή. Το ρεύμα των σύγχρονων ιαπωνικών μεταναστών-σαμουράι, που ενώθηκαν με τους αγρότες, τους εμπόρους, τους τεχνίτες - είχε αρχίσει. Ο πατρός πατέρας του Κάτω αναχώρησε για το Hokkaido για να αγκαλιάσει τις αγελάδες.
Ο Χιροφούμι Κάτο, αρχαιολόγος του Κέντρου για το Ainu του Ινστιτούτου Hokkaido και των αυτοχθόνων σπουδών στο Σαπόρο, ξεκίνησε την εκσκαφή του Hamanaka II το 2011. (Φωτογραφία του Jude Isabella) Ο Κάτο θεωρεί ότι η ιστορία της οικογένειάς του είναι αρκετά χαρακτηριστική, πράγμα που σημαίνει ότι ίσως οι Ιάπωνες από το Hokkaido είναι επίσης πιο ανοιχτοί από τους συγγενείς τους στην υπόλοιπη Ιαπωνία.
Όπως φαίνεται να είναι νησιωτική όπως η Ιαπωνία, έχει πάντα συνδεθεί με τις σχέσεις με άλλους, ιδίως με τους ανθρώπους της Κορεατικής Χερσονήσου και της Κίνας. Για αιώνες, οι Ιάπωνες έχουν εντοπίσει την πατρίδα τους από μια εξωτερική προοπτική, που ονομάζει Nihon, την προέλευση του ήλιου. Δηλαδή, έχουν σκεφτεί την πατρίδα τους ως ανατολικά της Κίνας - τη γη του ανατέλλοντος ήλιου. Και αυτοί ονομάζονται Nihonjin.
Αλλά η λέξη Ainu σημαίνει κάτι πολύ διαφορετικό. Αυτό σημαίνει άνθρωπο. Και πάντα φανταζόμουν ότι εδώ και πολύ καιρό, ο Ainu έδωσε απόλυτα φυσικές απαντήσεις στις ερωτήσεις ενός επισκέπτη: ποιος είσαι εσύ και πού είμαι; Οι απαντήσεις: Ainu, είμαστε άνθρωποι? και στέκεστε στην πατρίδα μας, Mosir.
Το Ainu καλεί τους εθνοτικούς ιαπωνικούς Wajin, έναν όρο που προέρχεται από την Κίνα ή τον Shamo, που σημαίνει colonizer. Ή, όπως είπε ένας Ainu σε έναν ερευνητή: άνθρωποι στους οποίους δεν μπορεί κανείς να εμπιστευτεί.
**********
Πίσω στο σκάψιμο στην Hamanaka II, η Zoe Eddy, ιστορικός αρχαιολόγος από το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, στέκεται πάνω σε σωρούς από σακιά με άμμο, καταγράφοντας το πλήρωμα. Είναι μία από τις χούφτες υποψήφιες διδάκτορες που ο Kato βασίζεται στη διαχείριση των εθελοντών και των φοιτητών. Γυρίζει μεταξύ Ιαπωνίας και Αγγλικών, ανάλογα με το ποιος θέτει μια ερώτηση.
"Είναι κάτι τέτοιο;" ρωτάω, δείχνοντας με τη μυστρί μου μια καμπύλη καμπύλη, καλυμμένη σε αμμώδες έδαφος.
"Ίσως οι σπονδύλοι των λιονταριών; Και μπορεί να είναι μέρος αυτού », λέει, δείχνοντας μια άλλη χτύπημα μερικά χέρια μακριά. "Πηγαίνετε αργά."
Κάποιος άλλος καλεί έξω και αυτή hustles πάνω για να βοηθήσει. Ο Eddy χωρίζει το χρόνο της ανάμεσα στη Βοστώνη, την Ουάσιγκτον, το DC και το Σαπόρο. Η ψηλή, κουρελιασμένη μελαχρινή ξεχωρίζει. το κεντρικό casting περίπου το 1935 θα την προσέλαβε για να παίξει το ρόλο ενός κοριτσιού θηλυκού αρχαιολόγου σε κάποια εξωτική τοπία.
Στο νησί Rebun, στα ανοικτά των ακτών του Hokkaido, ο Hirofumi Κάτω, αριστερά, η Zoe Eddy, τα πρωτεύοντα στοιχεία, και οι εθελοντές σάκοι τσάντες στον αρχαιολογικό χώρο Hamanaka ΙΙ, όπου θα παραμείνουν μέχρι το σκάψιμο να συνεχιστεί το επόμενο έτος. (Φωτογραφία από τον Jude Isabella) Η διδακτορική έρευνα του Eddy επικεντρώνεται στις πολιτιστικές αναπαραστάσεις αρκούδων μεταξύ των Ainu. "Δεν μπορείτε να ταλαντεύετε μια νεκρή γάτα χωρίς να χτυπήσετε μια αρκούδα", λέει για τη εμμονή του Hokkaido με εικόνες αρκούδας. Πάνω από τις πινελιές του μετέπειτα, περιγράφει την έκπληξή της την πρώτη φορά που επισκέφθηκε το Σαπόρο το 2012 και είδε ένα πλαστικό ειδώλιο της καφέ αρκούδας του Χοκάιντο. Είχε ένα καλαμπόκι στο στόμα του. Ο Eddy ήταν μπερδεμένος πάνω του. Όπως και οι αγελάδες γαλακτοπαραγωγής, το καλαμπόκι δεν είναι αυτόχθονες στο νησί. "Νόμιζα ότι είναι περίεργο, αυτό είναι παράξενο" λέει ο Eddy. "Δεν είναι η αρκούδα Ainu;"
Ναι, και όχι, έμαθε.
Για το Ainu, η αρκούδα έχει σώμα και ψυχή. είναι ένας άγριος θηρευτής που περιπλανιέται στα βουνά και τις κοιλάδες και είναι ένα καμουγιά, ένας θεός. Kamuy είναι μεγάλα και μικρά. Πρόκειται για ισχυρό σολομό και ελάφι, ταπεινή σπουργίτια και σκίουροι, συνηθισμένα εργαλεία και σκεύη. Ο Καμού επισκέπτεται τη γη, έχει μια σχέση με τους ανθρώπους και, αν σεβαστεί, επιστρέφει ξανά και ξανά για να ταΐσει και να ντύσει τους ανθρώπους. Είναι ένα εκλεπτυσμένο σύστημα πεποιθήσεων όπου τόσο τα ζωντανά όσο και τα μη ζωντανά πράγματα είναι πνευματικά όντα και όπου η εθιμοτυπία μεταξύ των ειδών είναι κεντρική για μια καλή ζωή. Για να διατηρήσουν μια υγιή σχέση με το kamuy, οι καλλιτέχνες Ainu αντιπροσωπεύουν παραδοσιακά τον κόσμο αφηρημένα, δημιουργώντας ευχάριστα σχέδια που προορίζονται να γοητεύσουν τους θεούς - τα υπερμεγέθια συμμετρικά στροβιλίσματα και στροφές από ένα καλειδοσκόπιο, όχι τραγικά ειδώλια. Κάνοντας μια ρεαλιστική εικόνα ενός ζώου θέτει σε κίνδυνο το πνεύμα του - θα μπορούσε να παγιδευτεί, έτσι οι καλλιτέχνες Ainu δεν χαράσσουν ρεαλιστικές αρκούδες που σφίγγουν το καλαμπόκι ή οτιδήποτε άλλο στα δόντια τους.
Αλλά η τέχνη έχει έναν τρόπο να προσαρμοστεί στον ζωγράφο. Η τυπική Ainu φέρει σήμερα, μια εικονιστική αρκούδα με σολομό στο στόμα της, έχει μια ξεχωριστή γερμανική επιρροή. "Κάποιος πιθανώς είπε, " Εντάξει, οι Γερμανοί αρέσει αυτό ", λέει ο Eddy. Οι καλλιτέχνες Ainu προσαρμόστηκαν μετά την αποκατάσταση Meiji: έδωσαν στους τουρίστες τις εικονικές καφέ αρκούδες του Μέλανα Δρυμού που δεν υπήρχαν πια. Αυτός ο άξονας ήταν μια ρεαλιστική απάντηση στην επισφαλής κατάσταση του πολιτισμού τους.
Όπως όλοι οι νησιώτες, ο Ainu έπρεπε να αντιμετωπίσει αντιτιθέμενες πραγματικότητες. Για μεγάλο μέρος της ιστορίας τους, νέες ιδέες, νέα εργαλεία και νέοι φίλοι έρχονταν από τη θάλασσα, μια ζωτική αρτηρία στον έξω κόσμο. Αλλά ο εξωτερικός κόσμος έφερε επίσης προβλήματα και μερικές φορές βιαιότητα.
Το πρώτο σοβαρό πλήγμα στην κυριαρχία του Ainu προσγειώθηκε στα μέσα του 1600, όταν μια ισχυρή φυλή σαμουράι πήρε τον έλεγχο των ιαπωνικών οικισμών στο νότιο Hokkaido.
Η Ιαπωνία είχε πληθυσμό περίπου 25 εκατομμυρίων τον χρόνο - σε σύγκριση, για παράδειγμα, με τα πέντε εκατομμύρια της Αγγλίας - και ήταν τόσο πεινασμένος για εμπορική επιτυχία, όπως οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Σε όλο τον πλανήτη, η εκδίωξη έγινε για κερδοφόρα ταξίδια σε απομακρυσμένες περιοχές, όπου οι έμποροι καθορίζουν τους κανόνες δέσμευσης, συνήθως με τη βία, ανατρέποντας τις τοπικές οικονομίες, καταπατώντας τα όρια. Ανυπόμονοι για το κέρδος, οι Ιάπωνες έμποροι σημείωσαν τις εμπορικές τους σχέσεις με το Ainu. Ποιος χρειαζόταν τους εμπόρους του Ainu, όταν υπήρχαν οι πόροι για τις σφραγίδες, τα ψάρια, το ρέγγα της θάλασσας, τα κοτόπουλα της θάλασσας, τα ελάφια και τα αρκουδάκια, οι χορδές κέλυφος, τα γεράκια για γεράκια, τα φτερά αετών για βέλη, ακόμη και ο χρυσός;
"Αυτό δεν είναι μια μοναδική ιστορία του Ainu", λέει ο Eddy, που εντοπίζει μερικές από τις καταγωγές της στο Wendat, ένα γηγενή ομάδα στη βορειοανατολική Βόρεια Αμερική. Πιστεύει ότι είναι σημαντικό να θυμόμαστε όλες τις βιαιοπραγίες που συνεπαγόταν ο αποικισμός για τους ιθαγενείς. «Φανταστείτε ένα χρόνο όπου όλα αλλάζουν για σας», λέει. "Πρέπει να μετακινηθείτε κάπου, δεν μπορείτε να μιλήσετε τη γλώσσα σας, δεν μπορείτε να ζήσετε με την οικογένειά σας, να παρακολουθήσετε την αδελφή σας βιασμένη μπροστά σας, να προσέξετε τα αδέλφια σας να πεθαίνουν από την πείνα, να βεβαιώνεστε ότι τα ζώα σας σφαγιάστηκαν για διασκέδαση. "
Ainu. Wendat. Παρόμοια οικόπεδα και θέματα, αλλά κάθε ένα από τα μοναδικά στην αφήγηση.
Ainu γυναίκες και άνδρες έξω από μια καλύβα άχυρο, από τη συλλογή Henry και Nancy Rosin της πρώιμης φωτογραφίας της Ιαπωνίας. (Αρχείο Φιλανθρωπικών Συλλόγων / Ίδρυμα Smithsonian) Στα τέλη του 18ου αιώνα, η ιαπωνική κυβέρνηση αποίκησε επισήμως τον Χοκάιντο. Και την Οκινάουα. Και η Ταϊβάν. Και τα νησιά Sakhalin και Kuril. Η Κορεατική Χερσόνησος, και τελικά, από τη δεκαετία του 1930, τη Μαντζουρία. Οι Ιάπωνες πήγαν στον πόλεμο με τη Ρωσία και κέρδισαν, την πρώτη φορά που μια ασιατική χώρα κτύπησε τις επιδρομές μιας ευρωπαϊκής εξουσίας στη ζωντανή μνήμη. Στο Χοκάιντο, η ιαπωνική κυβέρνηση ακολουθούσε μια πολιτική εξομοίωσης, προσλαμβάνοντας φρέσκους Αμερικανούς συμβούλους από την προσπάθεια αφομοίωσης των ιθαγενών της Βορείου Αμερικής. Η κυβέρνηση ανάγκασε το Ainu σε ιαπωνικά σχολεία, άλλαξε τα ονόματά τους, πήρε τη γη τους και άλλαξε ριζικά την οικονομία τους. Έσπρωξαν το Ainu σε μισθωτή εργασία, κυρίως στην εμπορική αλιεία ρέγγας, αφού οι Ιάπωνες αγρότες ανακάλυψαν ότι το ιχθυάλευρο ήταν το τέλειο λίπασμα για ρυζόγαλα.
Για μεγάλο μέρος του 20ου αιώνα, η αφήγηση του Ainu που δημιουργήθηκε από τους ξένους περιστράφηκε γύρω από την κατάρρευση τους. Αλλά κάτι άλλο τραβούσε την προσοχή των Ιάπωνων αποίκων και άλλων που ταξίδευαν στο Mosir: η σχέση του Ainu με τις αρκούδες.
Για τον Ainu, ο αρσενικός θεός είναι ένα από τα ισχυρότερα όντα στην παράλληλη πνευματική πατρίδα, Kamuy Mosir. Μετά το θάνατο, οι αρκούδες ταξίδευαν σε αυτή τη γη πνεύματος, δίνοντας το κρέας και τη γούνα τους στον λαό. Για να τιμήσουν αυτή τη γενναιοδωρία, οι άνθρωποι έστειλαν το πνεύμα της αρκούδας σε μια ειδική τελετή, iyomante .
Το χειμώνα οι άντρες του Ainu έψαχναν για μια αρκούδα μητέρα. Όταν την βρήκαν, υιοθέτησαν ένα από τα μικρά παιδιά της. Ένα κοτάνι έθεσε το κύβο ως ένα από τα δικά του, οι γυναίκες που θηλάζουν μερικές φορές το νεαρό ζώο. Μέχρι τη στιγμή που ήταν τόσο μεγάλη που χρειάστηκαν 20 άντρες για να ασκήσουν την αρκούδα, ήταν έτοιμη για την τελετή. Για δύο εβδομάδες, οι άντρες σκαλισμένα μπαστούνια προσευχής και πακέτο μπαμπού γρασίδι ή bumboort να καεί για τον καθαρισμό. Οι γυναίκες παρασκευάζουν κρασί και φαγητό από ρύζι. Ένας αγγελιοφόρος ταξίδεψε σε κοντινά κοτανάκια για να προσκαλέσει τους ανθρώπους να παρευρεθούν.
Οι επισκέπτες έφτασαν μια ημέρα πριν από το τελετουργικό, φέρνοντας δώρα. Στην αρχή της τελετής, ένας πρεσβύτερος προσέφερε μια προσευχή πρώτα στη θεά της φωτιάς και της εστίας, Fuchi. Ο γέροντας οδήγησε τους άνδρες στο κλουβί των αρκούδων. Προσευχήθηκαν. Απεβίωσαν την αρκούδα για να ασκήσουν και να παίξουν, έπειτα τον πυροβόλησαν με δύο αμβλύ βέλη πριν στραγγαλίσουν και αποκεφαλιστούν τον εαυτό του, ελευθερώνοντας το πνεύμα. Οι άνθρωποι τραγουδούσαν, χόρευαν, τραγουδούσαν. Διακόσμιζαν το κεφάλι και μια ηλικιωμένη γυναίκα που απαγγέλλει τα αγκάθια του Ainu Mosir, του πλωτού κόσμου που στηριζόταν στο πίσω μέρος ενός ψαριού. Τελειόταν σαν Σέσεραζαντ, σε γκρουπ, μια πονηρή προσπάθεια να δελεάσει τον θεό πίσω το επόμενο έτος για να ακούσει την υπόλοιπη ιστορία. Τέλος, έβαλαν το κεφάλι της αρκούδας στο βωμό έξω από το ιερό παράθυρο.
Οι τοξότες τραβούσαν τα τόξα τους και η σφύριγμα των τελετουργικών βέλη συνοδεύει τον θεό της αρκούδας στο σπίτι.
Από σήμερα, η τελετουργία της ανύψωσης και θυσίας ενός επικίνδυνου αρπακτικού φαίνεται τόσο εξωτική όσο και ισχυρά σαγηνευτική. Και στο μυαλό πολλών ανθρώπων σήμερα, η αρκούδα και το Ainu έχουν εμπλακεί σε ένα σύγχρονο μύθο. Ξεχωριστά είναι ζώα και άνθρωποι, από κοινού έχουν φτάσει σε ένα μυθικό καθεστώς.
Ο Eddy βλέπει τη σύγχρονη μεταμόρφωση της αρκούδας Hokkaido, από την ιερή ύπαρξη στην μασκότ, ως σύμβολο της ανθεκτικότητας του Ainu υπό την πίεση της ιαπωνικής κυριαρχίας. Για τους αρχαιολόγους, η αρκούδα μαρτυρεί την βαθιά αρχαιότητα του Ainu και των προγόνων τους στο Hokkaido. Και για τους ίδιους τους Ainu, ο αρχαίος τους θεός αρκούδας τους έδωσε μια απίθανη παρακμή στη σύγχρονη οικονομία.
"Θα ήταν εύκολο να αντιμετωπίσουμε τα ρεαλιστικά γλυπτά ως παράδειγμα του θλιβερού θανάτου του παραδοσιακού πολιτισμού Ainu", λέει ο Eddy. "Για μένα, είναι ένα πραγματικό σημάδι δημιουργικότητας, προσαρμοστικότητας και ανθεκτικότητας απέναντι σε αυτή την πλήρη καταστροφή παλαιότερων οικονομιών".
Το Ainu δεν πλούτισε ή σεβασμό, αλλά κράτησαν.
**********
Στο Μουσείο Ainu στο Shiraoi, νότια του Σαπόρο, μια χαριτωμένη αρκούδα γελοιογραφίας σε κόκκινο μπλουζάκι κοσμεί ένα διαφημιστικό σήμα που φέρει αρκούδες για ¥ 100. Κοντά, μέσα σε ένα κλουβί, μια πραγματική αρκούδα χυδαίνει κάτω από ένα από τα λιχουδιές.
Το μουσείο χτίστηκε το 1976, μετά από μια αναταραχή του ακτιβισμού των πολιτικών δικαιωμάτων, και σήμερα τρεις καφέ αρκούδες εκτίθενται σε ξεχωριστά κλουβιά. Τα μικρά παιδιά, κουβεντιάζοντας μακριά, τροφοδοτούν ένα μπισκότο σε ένα μέσω μεταλλικού σωλήνα, και στη συνέχεια να φύγουν. Η αρκούδα κοιτάζει τους τρεις μας: Mai Ishihara, πτυχιούχος φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Hokkaido. Carol Ellick, Αμερικανός ανθρωπολόγος που έχει συνεργαστεί με το Ainu. και εγώ.
Σχεδόν 130 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σήμερα στην Ιαπωνία, αλλά οι άγριες αρκούδες περιπλανιούνται ακόμη στα δασωμένα βουνά και στις κοιλάδες της χώρας. Μόλις δυο μήνες πριν από την επίσκεψή μου, μια αρκούδα επιτέθηκε και σκότωσε τέσσερις ανθρώπους που αναζητούσαν βλαστούς μπαμπού στο βόρειο Honshu. Αλλά αυτές οι συγκρούσεις δεν είναι καινούργιες. Μία από τις χειρότερες συνάντησες του αγίου έλαβε χώρα το 1915, όταν η Ιαπωνία ήταν σε πλήρη αποικιοκρατική ταλάντευση: μια αρκούδα επιτέθηκε και σκότωσε επτά χωρικούς Wajin στο Hokkaido. Οι θάνατοι τους ήταν τραγικοί, αλλά ίσως αναπόφευκτοι. Οι οικοδεσπότες του Wajin κόπηκαν μεγάλες εκτάσεις δασών για καυσόξυλα, ώστε να καταστήσουν τη ρέγγα σε λίπασμα. Καθώς άλλαξε το τοπίο, άλλαξε και η σχέση μεταξύ ανθρώπων και αρκούδων. Η αποικιοποίηση φαίνεται τόσο απλή στο χαρτί.
Δεν υπάρχει iyomante σήμερα. Οι αρκούδες στο Μουσείο Ainu είναι εκεί για τους τουρίστες. Είμαστε ευπρόσδεκτοι από τον διευθυντή του εκπαιδευτικού προγράμματος του μουσείου Tomome Yahata, φορώντας ένα σκούρο μπλε σακάκι κεντημένο με τα στροβιλίσματα και τα κτυπήματα των παραδοσιακών σχεδίων Ainu πάνω σε ένα μαύρο μπλουζάκι και τζιν. Τα μαύρα μαλλιά της ώρας πλαισιώνουν ένα ευγενικό πρόσωπο. Καθώς γευματίζουμε δίπλα σε μια λίμνη, βλέπω ότι η γοητεία της Γιάτα είναι η πραγματική της χαρά: εάν τα bluebirds πρόκειται να τραγουδήσουν και να γυρίσουν γύρω από κάποιον εδώ, θα είναι Yahata.
Η Yahata μας λέει ότι και οι δύο γονείς της είναι Ainu, κάτι που είναι ασυνήθιστο. ίσως το 90 τοις εκατό του συνόλου των Ainu έχουν ιταλικά ιθαγενείς στο υπόβαθρό τους. Ο αξιωματούχος του μουσείου δεν απολογεί γιατί είναι Ainu - είναι υπερήφανη. Για τον Ishihara, η ακρόαση του Yahata είναι λίγο αποκάλυψη.
Το Ishihara είναι ένα τέταρτο Ainu, γεγονός που η μητέρα του ημι-Ainu τη διατηρούσε μυστική για την μεγάλη της παιδική ηλικία. Φυσικά χαρακτηριστικά δεν κάνουν οι άνθρωποι, αλλά οι Ainu αναμένεται να έχουν κυματιστές τρίχες και κάποια αποθετικότητα για να τα χαρακτηρίσουν διαφορετικά. Ούτε η Yahata ούτε η Ishihara δείχνουν τίποτα εκτός από την Ιαπωνία. Ο Ishihara, ντυμένος γελοία και εντυπωσιασμένος με σανδάλια υψηλής κλίσης, με ένα πλεκτό καπάκι γελοιοποιημένο στο κεφάλι της, θα ταιριάζει σε οποιαδήποτε μεγάλη μητρόπολη. Ανεξάρτητα, και οι δύο γυναίκες άρχισαν να εξερευνούν το τι τους εννοούσε ο Ainu όταν ήταν στο κολέγιο.
Το Tomoe Yahata και η Mai Ishihara, που και οι δύο έχουν κληρονομιά Ainu, συναντώνται για πρώτη φορά στο Μουσείο Ainu Shiraoi. (Φωτογραφία του Jude Isabella) Yahata λέει κολέγιο ταξίδια σε Hawai'i και άλλα μέρη όπου έζησαν οι ιθαγενείς ομάδες άλλαξε την. "Οι άνθρωποι εκεί, στο Hawai'i ... είναι τόσο χαρούμενοι και τόσο περήφανοι για το ότι είναι αυτόχθονες." Μετά το ταξίδι της στο κολέγιο της, λέει, ήθελε "να γίνει έτσι". Οι δύο γυναίκες αστειεύονται για το πώς οι Ιάπωνες άνθρωποι τείνουν να πιστεύουν ότι οι 16.000 αυτοπροσδιορισμένοι Ainu ζουν μόνο με σολομό και τρόφιμα από τα δάση του αγροτικού Hokkaido. "Οι άνθρωποι Ainu μπορούν να πάνε στο Starbucks και να έχουν καφέ και να είναι ευχαριστημένοι!" Λέει ο Yahata. Ο Ellick, του οποίου ο σύζυγος ανθρωπολόγου Joe Watkins είναι μέλος του έθνος Choctaw της Οκλαχόμα, γελάει και πηδάει. "Ο Τζο είπε όταν τα παιδιά του ήταν λίγα ... ο γιος του ρώτησε αν υπήρχαν ακόμα Ινδοί! Και ο γιος του είναι Αμερικανός Ινδιάνος. Ο Joe έπρεπε να σταματήσει και να πει: "Εντάξει, επιτρέψτε μου να σας εξηγήσω κάτι. Είστε Ινδός! "" Ένας άλλος γύρος γέλιου και δυσπιστίας.
Στη συνέχεια, σχεδόν στο σύνθημα, ζητάμε από την Yahata: "Πώς είσαι Ainu;" Απαντώντας, μας λέει μια ιστορία για την αγορά ενός αυτοκινήτου.
Όταν η Yahata και ο σύζυγός της που δεν είναι Ainu αγόρασαν ένα χρησιμοποιημένο Suzuki Hustler, αποφάσισαν να καλωσορίσουν το μικρό μπλε αυτοκίνητο με τη λευκή κορυφή στη ζωή τους, καθώς μια παραδοσιακή οικογένεια Ainu θα καλωσόρισε ένα νέο εργαλείο. Διεξήγαγαν μια τελετουργική προσευχή στο kamuy του αυτοκινήτου. Σε μια κρύα, χιονισμένη νύχτα του Δεκέμβρη, ο Yahata και ο σύζυγός της οδήγησαν το αυτοκίνητο σε ένα χώρο στάθμευσης, φέρνοντας μαζί μια μεταλλική μπανιέρα, μερικά ξύλα, αγώνες, σακέ, ένα τελετουργικό κύπελλο και ένα ραβδί προσευχής.
Το ζευγάρι έβαλε το αυτοκίνητο σε χώρο στάθμευσης και έκανε ένα μικρό τζάκι με τη μεταλλική μπανιέρα και το ξύλο. "Κάθε τελετή πρέπει να έχει πυρκαγιά", μεταφράζεται ο Ishihara. Για μισή ώρα, το ζευγάρι προσευχήθηκε στο αυτοκίνητο kamuy. Έριξαν σακουλάκι σε ένα φλιτζάνι Ainu δανεισμένο από το μουσείο και βούτηξε ένα χέρι-σκαλισμένο ραβδί προσευχής στο κύπελλο για να χρίσει το αυτοκίνητο με σταγόνες σακού: στην κουκούλα, στην οροφή, στην πλάτη, στο ταμπλό και σε κάθε ελαστικό.
Η προσευχή τους ήταν απλή: κρατήστε τους και τους άλλους επιβάτες ασφαλείς. Φυσικά, προσθέτει Yahata με ένα χαμόγελο, πήραν ασφάλιση.
Όλοι γελάμε, και πάλι. Η τελετή ήταν τόσο διασκεδαστική, λέει η Yahata, ότι το ζευγάρι έμεινε άλλο όταν άλλαξαν από χειμερινά ελαστικά σε καλοκαιρινά ελαστικά.
Οι γέροντες Ainu εκτελούν τελετή στη Hamanaka II. Η αρχαιολογική ανασκαφή που ξεκίνησε ο Χιροφούμι Κάτω είναι η πρώτη που συμβουλεύει, εμπλέκει ή ζητά άδεια από τον Ainu. (Φωτογραφία από τον Mayumi Okada) Ishihara, Ellick, και συμφωνώ - ο καθένας από εμάς θέλει να είναι σαν τον Yahata. Περιεχόμενο και περήφανος και γεμάτος χαρά. Μελετώντας το παρελθόν και το παρόν του Ainu αποκαλύπτει αυτό που όλοι γνωρίζουμε βαθιά κάτω-σύμβολα και τελετουργίες και ανήκουν είναι απαραίτητα για την ανθρωπότητα μας. Και αυτό δεν αλλάζει, ανεξάρτητα από τον πολιτισμό: είμαστε όλοι ίδιοι και όλοι είμαστε διαφορετικοί.
**********
Το επόμενο πρωί, ο Ishihara, ο Ellick, κατευθυνόμαστε προς το Biratori, μια γειτονική πόλη όπου το ένα τρίτο του πληθυσμού είναι το Ainu. Κατά τη διάρκεια της διάρκειας δύο ωρών, η Ishihara μοιράζεται μια μνήμη - τη στιγμή που ανακάλυψε την εθνική της κληρονομιά.
Ήταν 12 ετών, παρακολουθώντας μια οικογενειακή συγκέντρωση στο σπίτι της θείας της στο Biratori. Δεν υπήρχαν άλλα παιδιά και οι ενήλικες άρχισαν να μιλάνε για τους γάμους τους. "Κάποιοι από τους θείους μου είπαν, δεν λέω στην οικογένειά μου ότι έχω αυτό το αίμα." Αλλά η μητέρα της Ishihara, Itsuko, είπε: "Έχω πει σε όλους ότι είμαι minzoku ." Ο Ishihara πιστεύει ότι απέφυγε να χρησιμοποιήσει το λέξη Ainu επειδή ήταν απλά πάρα πολύ τραυματική. Αντ 'αυτού, μίλησαν για την ύπαρξη minzoku, η οποία σχεδόν μεταφράζεται σε εθνοτικές. Η Ishihara δεν γνώριζε την έννοια της λέξης, έτσι ρώτησε τη μητέρα της. Το πρώτο πράγμα που είπε η μητέρα του ήταν: "Αγαπάς τη γιαγιά σου;" Ο Ishihara είπε ναι. "Θέλετε πραγματικά να ακούσετε γι 'αυτό;" Ishihara έκανε. Η μητέρα της απάντησε: "Έχετε κληρονομιά Ainu." Δεν ήθελε η κόρη της να διακρίνει τους ανθρώπους Ainu. Αλλά η μητέρα της Ishihara της είπε επίσης να μην πει σε κανέναν. "Γνωρίζω λοιπόν ότι είναι κακό. Δεν μπορώ να πω στους φίλους μου ή στους δασκάλους μου ".
Περνάμε μέσα από μια καταπράσινη κοιλάδα δένδρων, χορταριών και καλλιεργειών που τροφοδοτούνται από τον ποταμό Saru, μια πλωτή οδό πλούσια σε σολομό που καταλήγει από τα βουνά και αδειάζει στον Ειρηνικό Ωκεανό. Οι αυτόχθονες περιοχές φτάνουν στο ποτάμι, μερικές από τις οποίες εκτείνεται 9000 χρόνια πίσω. Όταν ο Wajin δημιούργησε μια εμπορική θέση κατά μήκος του Saru τον 19ο αιώνα, το Ainu τους έφερε καλέ, σαρδέλες, μανιτάρια shiitake και σολομό σε αντάλλαγμα για ιαπωνικά προϊόντα. Το Ainu αλιεύει στον ωκεανό την άνοιξη, συλλέγεται φύκια το καλοκαίρι και αλιεύει σολομό στο ποτάμι το φθινόπωρο. Το χειμώνα, οι άντρες επισκευάστηκαν και συντηρούσαν τα αλιευτικά σκάφη τους, ενώ οι γυναίκες έβαζαν φλοιό από φτερά σε ρούχα και φτιαγμένο δέρμα από δέρμα σολομού για μπότες.
Η κοιλάδα Saru είναι επίσης όπου ένας διάσημος ηγέτης Ainu, Shigeru Kayano, έλαβε θέση εναντίον της ιαπωνικής κυβέρνησης. Τον 19ο αιώνα, ένας σαμουράι πήρε τον παππού του Kayano για να εργαστεί σε ένα στρατόπεδο ρέγγας: το αγόρι νοσταλγίας έκοψε ένα από τα δάχτυλά του, ελπίζοντας ότι οι δάσκαλοι του Wajin θα τον έστελναν σπίτι. Αντ 'αυτού, του είπαν να σταματήσει να κλαίει. Ο Kayano ποτέ δεν ξέχασε την ιστορία. Στη δεκαετία του 1980, η ιαπωνική κυβέρνηση απαλλοτριώθηκε η γη Ainu κατά μήκος του Saru για να χτίσει δύο φράγματα: η Kayano πήρε την κυβέρνηση στο δικαστήριο. Αγωνίστηκε μια μακρά νομική μάχη και τελικά κέρδισε μια γλυκόπικρη νίκη. Το 1997, η ιαπωνική δικαιοσύνη αναγνώρισε το Ainu ως αυτόχθονα λαό - ένα πρώτο από κρατικό θεσμικό όργανο. Όμως, καθώς τα μέρη αγωνίστηκαν στα δικαστήρια, η κατασκευή φράγματος προχώρησε. Ο Kayano συνέχισε να αγωνίζεται για τα δικαιώματα του λαού του. Καθώς η υπόθεση περνούσε από τα δικαστήρια, έτρεξε για κάθισμα στο κοινοβούλιο της Ιαπωνίας και έγινε το πρώτο μέλος του Ainu το 1994.
Καθώς οδηγούμε μέσω του Biratori, η Ishihara θυμάται ότι έρχεται εδώ συχνά ως παιδί για να επισκεφτεί τη γιαγιά, τις θείες και τους θείους της. Μια μεγάλη θεία ζει ακόμα εδώ. Η ηλικιωμένη γυναίκα αναγκάστηκε να μετακομίσει στην Ιαπωνία από το Σαχαλίν, το οποίο καταλήφθηκε από τη Ρωσία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Για το Ishihara, αυτό είναι δύσκολο να κερδίσει πληροφορίες. Έχει κάνει σιγά-σιγά την ιστορία της οικογένειας τα τελευταία επτά χρόνια, μέσα από συνομιλίες με τη μεγάλη θεία της και τη μητέρα της, Itsuko.
"Αν δεν γνωρίζω την ιστορία αυτού που έχουμε περάσει, πώς καταλαβαίνω το παρόν;" Ο Ishihara αναρωτιέται δυνατά. "Η μητέρα μου λέει ότι οι Ιάπωνες βλέπουν το μέλλον και ποτέ το παρελθόν. Αυτό που προσπαθώ να κάνω οδηγεί τη μητέρα μου τρελή, αλλά η εμπειρία της είναι τόσο διαφορετική. "
Η Anutari Ainu, η οποία μεταφράζεται σε εμάς τους ανθρώπους, ξεκίνησε τον Ιούνιο του 1973. Από ένα μικρό διαμέρισμα του Σαπόρο, ένα συλλογικό σώμα, κυρίως γυναικών, παρήγαγε μια ισχυρή φωνή Ainu στο κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων της Ιαπωνίας. (Wikimedia Commons) Ο Anutari Ainu, που μεταφράζεται σε εμάς τους ανθρώπους, ξεκίνησε τον Ιούνιο του 1973. Από ένα μικρό διαμέρισμα του Σαπόρο, μια συλλογική ομάδα, κυρίως γυναικών, παρήγαγε μια ισχυρή φωνή Ainu στο κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων της Ιαπωνίας. Η Itsuko και ο ξάδελφός της Yoshimi ήταν απλά κορίτσια, όταν οι τίτλοι των εφημερίδων διακήρυσσαν συνήθως το τέλος του Ainu. Το 1964, ένας τίτλος εφημερίδας ανακοίνωσε: "Μόνο ένα Ainu στην Ιαπωνία", ψεύτικα νέα πολύ πριν κάποιος το έλεγαν αυτό. Ο Yoshimi και ο Itsuko, αγνοούμενοι γι 'αυτή τη θεραπεία στον Τύπο, ξεκίνησαν τη δική τους έκδοση με τον τίτλο Anutari Ainu (δηλαδή εμείς οι άνθρωποι) τον Ιούνιο του 1973. Εργαζόμενοι από ένα μικρό διαμέρισμα του Σαπόρο, αυτοί και μια μικρή συλλογή κυρίως γυναικών έγιναν η φωνή ενός νέου Ainu κυκλοφορεί, δημιουργώντας ένα περιοδικό που εξέταζε τα ιθαγενή κοινωνικά ζητήματα μέσω άρθρων, ποίησης και τέχνης. Αλλά σε λιγότερο από τρία χρόνια, αυτή η φωνή σιωπήθηκε.
Ο Ishihara είναι απρόθυμος να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες, ιδιαίτερα για την ιστορία του Yoshimi γιατί "δεν είναι δικό μου να το πω." Αλλά αναζητήστε επιστημονικά έγγραφα και βιβλία σχετικά με το κίνημα των ιθαγενών στην Ιαπωνία και ο Yoshimi, σήμερα κοντά στα 70, είναι μέρος της αφήγησης. Ούτε Yoshimi ή Itsuko διαδραμάτισε ρόλο στην πολιτική βία στο Hokkaido που διεξήχθη από ριζοσπαστικά μέλη της ιαπωνικής counterculture, ένα κίνημα με αναλόγους σε ολόκληρο τον κόσμο - ανυπόφορη νεολαία ντροπιασμένη στο πολιτικό status quo. Οι αντιφρονούντες προσπάθησαν αρχικά ανεπιτυχώς να δολοφονήσουν τον δήμαρχο Wajin των Shiraoi το 1974. Στη συνέχεια μια ομάδα βομβάρδισε ένα κτίριο κυβέρνησης του Hokkaido το 1976, σκοτώνοντας δύο και τραυματίζοντας 90. Η υπόνοια έπεσε στην κοινότητα Ainu και η αστυνομία παρενόχλησε και κακοποίησε τους ακτιβιστές Ainu. Οι αξιωματικοί εισέβαλαν στο γραφείο Anutari Ainu . Αργότερα, κυβερνητικοί αξιωματούχοι χαρακτήρισαν τους τρομοκράτες ως ριζοσπάστες του Wajin, οι οποίοι συμπάσχουν με το Ainu. Αλλά η κοινότητα Ainu ήταν τρομοκρατημένη.
Δεν είναι περίεργο ότι ο Itsuko και ο Yoshimi αποχώρησαν από το κίνημα - και πάλι, οι ξένοι είχαν καταλάβει την αφήγησή τους, αγνοώντας ποιος ήταν πραγματικά ο Ainu και τι ήθελαν.
Ο καλλιτέχνης Ainu Toru Kaizawa βρίσκεται ανάμεσα σε μια ομάδα εφήβων στο Πολιτιστικό Μουσείο Nibutani Ainu του Biratori. Ένας εξέχων ξυπόλυτος, ο Kaizawa μιλά για τις παραδόσεις τέχνης Ainu. Τα παιδιά, που ταξίδευαν εδώ από το προαστιακό Τόκιο, απολαμβάνουν τον εαυτό τους - ειδικά όταν όλοι αρχίζουν να παίζουν αγκάθια στο στόμα που μόλις έκαναν με τη βοήθεια του καλλιτέχνη. Ο Καϊζάουα χαμογελάει.
Τα έργα τέχνης, ως επί το πλείστον γλυπτά, ευθυγραμμίζουν τα ράφια του μουσείου κατάστημα. Εδώ δεν υπάρχουν ρεαλιστικά σκαλισμένες αρκούδες, μόνο οι αφηρημένες στροφές και τα κύματα της αρχαίας πολιτιστικής αισθητικής του Ainu.
Η συνοικία Nibutani στο Biratori έχει πληθυσμό περίπου 500: σχεδόν το 70% είναι Ainu. "Είναι ένα ωραίο μέρος για να ζήσεις", λέει ο επιμελητής των μουσείων Hideki Yoshihara. Η κοιλάδα του εξακολουθεί να παράγει πλούσιο φαγητό - το 20% της καλλιέργειας τομάτας του Χοκάιντο μεγαλώνει εδώ - και τα βουκολικά βοσκοτόπια βοοειδών και αλόγων προσφέρουν μια ειρηνική θέα στους τουρίστες που αναζητούν ειρήνη και ησυχία. Αλλά οι ξένοι πρέπει να θέλουν να έρθουν σε αυτόν τον αγροτικό θύλακα. Κανένα λεωφορείο δεν περιστρέφεται από την πόλη. Σχεδόν οι μισοί ετήσιοι επισκέπτες φθάνουν από την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική: είναι τουρίστες που είναι άνετοι να νοικιάζουν ένα αυτοκίνητο και να εξερευνούν μόνα τους, αναζητώντας συχνά τον πολιτισμό Ainu.
Ένα σκηνικό χορού Ainu προμορφώνει για τους τουρίστες σε ένα παραδοσιακό σπίτι στο Μουσείο Ainu Shiraoi. Οι χορευτές φορούν τα περίτεχνα κεντημένα ρούχα παραδοσιακά μεταξύ των προγόνων τους. Τα σχέδια στροβιλισμού και στροβιλισμού είναι χαρακτηριστικά των σχεδίων Ainu και προορίζονται να συνομιλήσουν με τους θεούς τους που είναι πάντα παρόντες. Βίντεο από τον Jude Isabella
Κατά τη διάρκεια του γεύματος, ο Yoshihara εξηγεί ότι το μουσείο Nibutani είναι μοναδικό στην Ιαπωνία: ανήκει και λειτουργεί από τους κατοίκους του Biratori. Πολλοί είναι απόγονοι των ανθρώπων που δημιούργησαν τα άγκιστρα ψαριών, τα κανό, τα δερμάτινα μπότες του σολομού, τις λαβές μαχαιριού και τα μπλουζάκια προσευχής. Ο Kaizawa, ο άνθρωπος που μιλάει με τους μαθητές του γυμνασίου, είναι ο μεγάλος-εγγονός ενός γνωστού καλλιτέχνη Ainu του Ninutai του 19ου αιώνα.
Αφού εγκαταλείψουν τους μαθητές, ο Καϊζάβα μας οδηγεί στο στούντιο του, το οποίο βρίσκεται σε ένα συγκρότημα εργαστηρίων καλλιτεχνών κοντά στο μουσείο. Εσωτερικά είναι εργαλεία, ξύλινα τεμάχια, τελειωμένα κομμάτια και όλα τα είδη των βιβλίων τέχνης - συμπεριλαμβανομένου ενός βιβλίου από τη δημοφιλή σειρά manga The Golden Kamuy, που χαρακτηρίζει Ainu και Ιαπωνικούς χαρακτήρες. Το εξώφυλλο απεικονίζει έναν άνθρωπο που κρατάει ένα παραδοσιακό μαχαίρι Ainu-βασίζεται σε ένα πραγματικό αντικείμενο που κατασκευάζεται από την Kaizawa.
Λίγα χρόνια πριν ο The Golden Kamuy βγήκε, ένας διάσημος ιαπωνικός εθνικιστής, καλλιτέχνης Yoshinori Kobayashi, δημοσίευσε ένα manga αμφισβητώντας την ιδέα των ανθρώπων του Ainu και του indigenity στην Ιαπωνία. Ο Kobayashi και άλλοι εθνικιστές πιστεύουν ότι όλη η Ιαπωνία ανήκει σε μία μόνο ιδρυτική εθνοτική ομάδα: τους Ιάπωνες. Δεν έχω συναντήσει οποιονδήποτε εθνικιστή σε αυτό το ταξίδι, τουλάχιστον όχι ότι ξέρω. Όμως, η Kobayashi τους έδωσε μια λαϊκή φωνή στη δεκαετία του 1990, όταν ξέσπασε η οικονομική φούσκα της Ιαπωνίας και οι απελπισμένοι ζήτησαν έναν στόχο για το θυμό τους: Κορεάτες, Κινέζοι, Ainu.
Παρόλα αυτά, η κυβέρνηση προχωρεί προς τα εμπρός στην πολιτική της Ainu σήμερα, αν είναι αργά. Δεν έχει ακόμη εκδώσει επίσημη συγγνώμη για το Ainu ή αναγνωρίζει το Hokkaido ως παραδοσιακό έδαφος του Ainu ή ακόμα και ξαναγράψει εγχειρίδια για να απεικονίσει μια ακριβέστερη ιστορία της ιαπωνικής αποικιοκρατίας. Ένας κυβερνητικός αξιωματούχος που μίλησα εξήγησε ότι οι Ιάπωνες και οι Ainu είχαν μια πολύ σύντομη ιστορία για την επίσημη διαβίωση μαζί. Εάν η κυβέρνηση πρόκειται να προσφέρει μια δημόσια συγγνώμη, ο ιαπωνικός λαός θα ήταν συγκλονισμένος. Το πρώτο βήμα θα ήταν να ενημερώσετε τους ανθρώπους για το Ainu και στη συνέχεια να ζητήσετε συγγνώμη.
Και αυτό είναι εν μέρει το πρόβλημα: πώς το Ainu επιβεβαιώνει τη σύγχρονη ταυτότητά τους; Η Ishihara λέει ότι είναι μια ερώτηση που συχνά ζητά τον εαυτό της. Όταν μιλά σε φίλους και συναδέλφους για το οικογενειακό της υπόβαθρο, απαντούν συχνά λέγοντας ότι δεν τους νοιάζει αν είναι Ainu - κάτι που την κάνει να μαλακώσει. "Είναι σαν να λέτε, παρά το γεγονός ότι είστε αποτρόπαιοι αίους Ainu, σας αρέσει ούτως ή άλλως", λέει.
Και αυτή η αντίδραση μπορεί να είναι ο λόγος για τον οποίο ο αριθμός των αυτοπροσδιοριζόμενων Ainu έπεσε από σχεδόν 24.000 σε 16.000 σε λιγότερο από μια δεκαετία, από το 2006 έως το 2013. Δεν είναι σαν να ισχυριζόμαστε ότι η γενεαλογία του Ainu έρχεται με πολλά προνόμια. Σε σύγκριση με τους Ιάπωνες, το Ainu έχει λιγότερη εκπαίδευση, λιγότερες ευκαιρίες απασχόλησης και χαμηλότερα εισοδήματα. Το κύριο γεγονός ότι η προσφορά των ιθαγενών στο Ainu είναι υπερηφάνεια.
Στο στούντιο του, το Kaizawa ανοίγει ένα βιβλίο τέχνης. Αυτός αντίχειρες μέσα από τις σελίδες μέχρι να βρει αυτό που ψάχνει. Τότε περνά το βιβλίο σε μένα. Στο γυαλιστερό χαρτί βλέπω μια ξύλινη σκάλισμα από ένα απλό μπουφάν, φερμουάρ μερικώς ανοιχτό, αποκαλύπτοντας μια στροβιλισμό αφηρημένων μοτίβων Ainu που κρύβονται μέσα. Είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα της Kaizawa.
Οι Ιάπωνες ποτέ δεν σβήνουν, ποτέ δεν κατέστρεψαν το αμετάβλητο πνεύμα του Ainu, μια ταυτότητα που τρέχει βαθιά την ψυχή.
Σχετικές ιστορίες από το περιοδικό Hakai:
- Η μυστική γλώσσα των παλτών δέρματος σολομού
- Η οργή των Γέρων της Οκινάουα ενάντια στους ναυτικούς
- Ο μεγάλος σεισμός και ο μεγάλος πνιγμός
